فاطمه غلامی | شهرآرانیوز؛ از پشت فوارههای آب وسط میدان امام خمینی (ره)، تابلوی اداره بهزیستی به چشم میخورد؛ مکانی که ارائه دهنده خدمات به افراد نیازمند جامعه است. فرقی نمیکند مددجوی بهزیستی نابینا باشد یا معتادی که تازه از دام اعتیاد رها شده است. بالاخره هر یک به نحوی با مشکلات زندگی دست وپنجه نرم میکنند. مشکل اشتغال و کاریابی، وام و تأمین وثیقه، مسکن، تأمین رهن و اجاره منزل، وام ازدواج و کمکهای توان بخشی به معلولان از عمده مشکلات بیان شده مددجویان بهزیستی مشهد است.
در بدو ورود به اداره بهزیستی مشهد تابلویی جلب نظر میکند که با خط درشتی روی آن نوشته شده است: «میز خدمت اتاق شماره یک» بی مقدمه وارد اتاق شماره یک میشوم و به عنوان یک مددجو منتظر میمانم تا نوبت من فرا برسد. خانم کمالی یکی از مددجویانی است که به اداره بهزیستی مراجعه کرده است. او میگوید: پنج سال پیش همسرم به علت یک بیماری سخت فوت کرد. من ماندم و چهار کودک یتیم و کوهی از مشکلات که باید به تنهایی به دوش میکشیدم. مدتی از سازمان بهزیستی کمک هزینه معیشتی دریافت میکردم، اما بچهها هر سال بزرگتر میشوند و مشکلات آنها هم بیشتر میشود و این مبلغ جوابگوی نیازها نیست.
این شهروند بیان میکند: به این فکر افتادم از هنر خیاطی خود برای کسب درآمد استفاده کنم، اما برای این کار به چرخ خیاطی و نیروی بیشتری برای ایجاد یک کارگاه نیاز دارم. میخواهم از بهزیستی وام اشتغال دریافت کنم، ولی هنوز دو ماه است که در نوبت وام قرار دارم و از پول خبری نیست.
خانم جوانی که منتظر است نوبتش شود جلوتر میآید تا با ما هم کلام شود و با ابراز گلایه از هزینههای بالای توان بخشی و خدمات توان پزشکی میگوید: چند سالی است به دلیل ضایعه نخاعی همسرم، تأمین معاش خانواده با من است. اجاره خانه و هزینههای زندگی آن قدر زیاد است که در خانه ما سفره یک بار در روز پهن میشود. مستمری بهزیستی کفاف زندگی ام را نمیدهد. لااقل حق پرستاری را بیشتر کنند تا تحت فشار نباشیم.
بیرون از اتاق خدمت، در راهروی اصلی، پسر جوانی ایستاده است تا نوبتش برسد. با گلایه از وضعیت معیشت میگوید: سی وشش ساله هستم و از ناحیه پا و شنوایی آسیب دیده ام. مدرک تحصیلی ام سیکل است و مجرد هستم. به دلیل نداشتن کار مناسب نمیتوانم ازدواج کنم. دو سال است که بیمه تأمین اجتماعی دارم و ماهانه به سختی و با کمک خانواده اقساطش را پرداخت میکنم. چرا بهزیستی برای من و امثال من برنامهای ندارد تا بتوانیم همچون دیگران یک زندگی معمولی داشته باشیم».
در حین صحبت با مددجویان، آقای میان سالی به میز خدمت مراجعه میکند و میگوید: در اقوام ما دختری ۲۷ساله که معلولیت ذهنی دارد به تازگی مادرش را از دست داده است و اطرافیان و آشنایان از قبول سرپرستی این دختر ناتوان هستند. چه طور میتوان این دختر را به مراکز نگهداری بهزیستی معرفی کرد؟
برای پیگیری مشکلات شهروندان به سراغ مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی میرویم. مسعود فیروزی میگوید: اشتغال یک مشکل اساسی است که در جامعه ما وجود دارد و این مسئله در جامعه هدف ما در بهزیستی با شدت بیشتری وجود دارد. استخدام و اشتغال سه درصدی معلولان در جامعه قانون است، اما عملیاتی نمیشود؛ زیرا باید استخدامی وجود داشته باشد که ما افراد را معرفی کنیم و اکنون استخدامی نیست.
او اظهار میکند: علاوه بر این بسیاری از دستگاههای اجرایی با توجه به محدودیتهای معلولان در بسیاری از مشاغل نمیتوانند این افراد را به کار بگیرند.
فیروزی میگوید: بهزیستی برای اشتغال مزایایی را برای این گروه از افراد در نظر گرفته است تا به نحوی این کمبودها برطرف شود؛ از آن جمله اعطای تسهیلات ۱۵۰ میلیون تومانی قرض الحسنه با بازپرداخت طولانی مدت و بدون بهره است که برای دریافت این خدمات فرد باید صاحب مهارت، کسب وکار، جواز کسب، سرپرستی معلول یا هرگونه مدرکی ازاین دست باشد تا نشان دهد میتواند صاحب شغلی باشد و وام را دریافت کند.
مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه هیچ گونه محدودیتی در پرداخت این وام وجود ندارد، اظهار میکند: امسال ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار وام قرض الحسنه به مددجویان بهزیستی داده شده است که مهلت آن تا پایان سال است.
فیروزی تأکید میکند: مشوقهایی نیز برای کارفرمایان قرار داده ایم؛ مثلا اگر از جامعه هدف ما -یعنی مددجویان- نیرو به کار گرفته شود، تا سقف ۴ میلیارد تومان وام قرض الحسنه برای تولیدکننده یا کارآفرین در نظر گرفته میشود، با این تشویق که حق بیمه این افراد را هم بهزیستی متقبل میشود.
او با بیان اینکه حمایت از صندوق مالی خرد و اشتغال گروه همیار زنان از دیگر اقدامات بهزیستی در حوزه اشتغال و کاریابی است، میافزاید: ۱۳۵ هزار معلول و ۷۵ هزار زن خودسرپرست، سرپرست خانوار یا بدسرپرست و خانوادههایی که نیاز به حمایت دارند تحت پوشش بهزیستی مشهد هستند.
فیروزی اظهار میکند: ۲۱۰ هزار پرونده در بهزیستی وجود دارد و ۷۰۰ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی هستند که این جمعیت ۱۰ درصد جمعیت کل استان را شامل میشود.
او میگوید: در حوزه اجتماعی و حمایتی -نظیر زنان سرپرست خانوار یا بدسرپرست- پشت نوبت نداریم، اما در زمینه افراد دارای معلولیت ۷۴ هزار و ۳۰۰ نفر مستمری میگیرند و ۱۲ هزار نفر در نوبت مستمری بهزیستی هستند. ۹۶۴ معلول ضایعه نخاعی تحت پوشش بهزیستی هستند که علاوه بر مستمری، ماهانه مبلغ یک میلیون تومان بابت هزینه پرستاری دریافت میکنند.
فیروزی میگوید: ۲ هزار و ۴۰۰ نفر حق پرستاری خانواده محور تحت پوشش بهزیستی بوده که این گروه علاوه بر مستمری ماهیانه مبلغ یک میلیون تومان دریافت میکنند.
مدیرکل بهزیستی استان بیان میکند: ۹۶ مرکز روزانه توان بخشی معلولان و آموزش مهارتهای روزانه در مشهد وجود دارد که ۴ هزار نفر تحت پوشش این خدمات قرار دارند. ۱۰۵ مرکز شبانه روزی ذهنی جسمی روان سالمند هم وجود دارد که ۶ هزار نفر نیز از افراد تحت پوشش ما از خدمات این مراکز بهره میبرند.
فیروزی میگوید: در زمینه رهن و اجاره مسکنِ مددجویان سقف کمک بلاعوض ۲۰ میلیون تومان است که باید سرپرست خانواده تحت پوشش بهزیستی باشد. تسهیلات ودیعه مسکن تا ۱۰۰ میلیون تومان است.
او بیان میکند: توصیه میکنیم همه مددجویان بهزیستی در طرح ملی مسکن ثبت نام کنند؛ زیرا از ۴۰ میلیون تومان اولیه ثبت نام معاف هستند (که بهزیستی پرداختش میکند) و مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان نیز به صورت بلاعوض برای خرید مسکن به خانوادههایی داده میشود که دارای یک معلول باشند. فیروزی اضافه میکند: هزار و ۷۵۰ کودک بی سرپرست و بدسرپرست در ۱۰۰ مرکز بهزیستی استان تحت حمایت قرار دارند که ۵۰ درصد از این کودکان در مشهد هستند. ۳ هزار و ۳۰۰ کودک نیز در خانوادههای تحت حمایت بهزیستی هستند.